مرکز عکس | خبر جالب | دانلود آهنگ | حوادث

سبلان با ارتفاع 4850‌متر در شمال غرب ایران، در استان اردبیل واقع شده است. وجود دهانه‌های آتشفشانی متعدد و چشمه‌های آبگرم فراوان از ویژگی‌های سبلان است. برای صعود به سبلان از اردبیل به وسیله اتومبیل گردشگران و کوهنوردان به آخرین نقطه اتومبیل رو به نام «قطورسو» می‌روند.

فاصله این آبادی تا اردبیل نزدیک به صد کیلومتر است و راهی کوهستانی و صعب‌العبور دارد که خود از جاذبه‌های گردشگری فراوانی برخوردار است. صعود از قطورسو تا قله سبلان حدود هشت ساعت طول می‌کشد. اگرچه این مسیر دارای شیب نسبتا تندی است، اما به‌علت وجود دامنه‌های سبز و خرم و مملو از گیاهان معطر و گل‌های وحشی، کوهنوردی در طول آن بسیار لذتبخش است.

رشته کوه‌های تخت سلیمان و علم کوه که گروه تخت سلیمان نامیده می‌شوند، عبارتند از: چند رشته‌کوه عظیم و مرتفع سنگی منشعب شده از خط‌الراس اصلی البرز که بین 45 و 50 درجه تا 10/ 51 درجه طول شرقی و بین 15/ 36 درجه عرض شمالی و در جنوب شهرستان کلاردشت واقع شده است.

تخت سلیمان دارای بلندی 4650 متر است. علم‌کوه نیز با ارتفاع 4850 متر در‌کنار سبلان و پس از دماوند دومین قله مرتع کشور محسوب می‌‌شود. شیب مداوم دیواره علم‌کوه و ارتفاع قابل ملاحظه‌اش (حدود 800 متر) آن را در زمره صخره‌های برتر سراسر جهان قرار داده است. به‌دلیل وجود یخچال‌ها، برف‌چال‌ها و دیواره‌های صعب‌العبور، این مجموعه از مشهورترین ارتفاعات کشور محسوب می‌شود و مورد توجه کوهنوردان و صخره‌نوردان بسیاری است.

در دره‌های دامنه کوه دنا، چشمه‌های کوچک و بزرگ متعددی تشکیل شده است. شرایط مناسب آب و هوایی و بارش سالانه 600 تا 1200 میلی‌متر، این منطقه را یکی از مستعدترین مناطق رویشی کرده است.

کوه دنا که در میان مردم محلی به «کل قدویس» (به معنای قله پاک و بلند) معروف است؛ در 30 درجه شمال شرقی سمیرم و ده درجه شمال شرقی دهکده آب ملخ، در جنوب منطقه بویراحمد قرار گرفته است. دنا با ارتفاع 4409 متر، بلندترین قله رشته کوه‌های زاگرس است. برای صعود به دنا باید خود را به دهکده آب ملخ برسانید که آخرین آبادی سرراهی محسوب می‌شود. زمان صعود از این آبادی تا دنا حدود هفت ساعت است.

در دره‌های دامنه کوه دنا، چشمه‌های کوچک و بزرگ متعددی تشکیل شده است. شرایط مناسب آب و هوایی و بارش سالانه 600 تا 1200 میلی‌متر، این منطقه را یکی از مستعدترین مناطق رویشی کرده است. وجود گونه‌های گیاهی و جانوری متنوع، سبب تبدیل دنا به ذخیره‌گاه زیست‌ شده ‌و منطقه حفاظت شده ‌دارای وسعتی حدود 94 هزار هکتار ‌است.

غالیه کوه که در 80 کیلومتری جنوب غربی شهرستان الیگودرز قرار دارد، یکی از مرتفع‌ترین کوه‌های جنوب غربی ایران به شمار می‌رود. ارتفاع این کوه از سطح دریا 4110 متر است و مرز طبیعی شهرستان الیگودرز و دزفول را تشکیل می‌دهد.

برای صعود به این کوه می‌توان از طریق جاده ماشین رو به آبادی چشمه پر رفت که در 48 کیلومتری جنوب غربی الیگودرز قرار دارد؛ این دهکده آخرین آبادی منطقه است و راهپیمایی از اینجا شروع می‌شود. دامنه‌های این کوه از گل‌ها و گیاهان معطر پوشیده شده که فضا را خوشبو و چشم‌نواز کرده‌ است. انواع پرندگان شکاری، خرس، گراز و گرگ از گونه‌های جانوری این کوه محبوب کوهنوردان محسوب می‌شوند.

این رشته کوه به طول تقریبی 50 کیلومتر در نزدیک شهرستان ازنا در لرستان قرار گرفته است. اشترانکوه یکی از زیباترین کوه‌های کشور به شمار می‌رود که دارای یخچال‌های طبیعی و دائمی است و در تمام سال پوشیده از برف و یخ است. بلندترین قله اشترانکوه، قله‌ای معروف به چال‌کبود (سن‌بران) است که حدود 4100 متر ارتفاع دارد.

این رشته کوه دارای جاذبه‌های طبیعی فراوانی است و به سبب تنوع پوشش گیاهی و جانوری، این منطقه ‌سال‌1340 به عنوان منطقه حفاظت شده در نظر گرفته شد. از مهم‌ترین پوشش گیاهی این منطقه می‌توان به ریواس، گون، پسته کوهی، گل‌ها و گیاهان گوناگون اشاره کرد.

خرس قهوه‌ای، روباه، مار قیطانی، سنجاب درختی، عقاب، شاهین و جغد از مهم‌ترین گونه‌های جانوری اشترانکوه است. به سبب یافتن تعدادی سنگواره، اشترانکوه از ارزش ژئوتوریستی نیز برخوردار است.

شیرکوه در جنوب شهرستان یزد و در نزدیکی قریه ده بالا واقع شده است. ارتفاع این کوه 4075 متر است. از یزد می‌توان براساس برنامه‌ای فشرده یکروزه به شیرکوه صعود کرد، اما به‌علت قرارگیری دهکده ده بالا در دره‌ای باصفا و به همین نام، بسیاری از کوهپیمایان یک شب را در ده بالا اقامت می‌کنند.

با رسیدن به نزدیک قله، چشمه‌ای وجود دارد که با داشتن آبی بسیار سرد و گوارا، بر جاذبه طبیعی این منطقه افزوده است. مهم‌ترین گونه گیاهی در دامنه‌های شیرکوه، آوی شن است.

رشته کوه سهند در جنوب شرقی تبریز قرار دارد. این رشته کوه دارای سه قله بلند است که مرتفع‌ترین آنها قله سهند با ارتفاع حدود 3700 متر است. سهند آتشفشانی خاموش است به همین دلیل دارای چشمه‌های آب معدنی متعدد از قبیل آب‌های اسیدی، آهن‌دار و آب‌های سرد و گرم است. آب‌های دامنه غربی نیز دارای نمک فراوان هستند.

برای صعود به سهند، تا لیقوان را می‌توان با اتومبیل طی کرد. پس از حدود پنج ساعت پیاده‌روی در دامنه‌های سبز و خرم آن، کوهنوردان به محلی به نام «آب گرم» می‌رسند و معمولا یک شب را ‌آنجا سپری می‌کنند. از آب گرم تا قله حدود 11 ساعت کوهنوردی است. پس از صعود از کوه، دشتی وسیع و سبز نمایان می‌شود که انتهای آن به قله سهند منتهی می‌شود.

کوهستان الوند یکی از جاذبه‌های طبیعی استان همدان است. قله زیبای الوند با ارتفاع حدود 3500 متر بلندترین بخش این کوهستان است که در‌جنوب‌ همدان و شمال‌تویسرکان واقع شده است و طی یک برنامه یک روزه می‌توان به آن صعود کرد. قله الوند در بیشتر روزهای سال پوشیده از برف است، اما مسیر صعود به آن در بخش‌هایی از سال کاملا سرسبز و زیباست.

چشمه‌های متعددی که دارای آبی خنک و گوارا هستند، در مسیر صعود به قله قرار دارند و بر زیبایی کوهپیمایی در راه رسیدن به الوند افزوده‌اند. دره‌های عمیق و سرسبز به همراه چمنزارهای وسیع از دیگر ویژگی‌های این کوهستان است که سالانه کوهپیمایان زیادی را به خود جذب می‌کند.

کوه بینالود با ارتفاع 3150 متر در شمال شرق ایران واقع شده است. این کوه که ادامه رشته کوه البرز است، در شمال نیشابور قرار دارد و دو دشت مشهد و نیشابور را از یکدیگر جدا کرده است.

علت نامگذاری این کوه نیز همین است؛ بینالود یعنی کوهی که دو دشت را از یکدیگر جدا کرده است (در زبال محلی «بینالوت» یا «بنلی» خوانده می‌شود)

برای صعود به بینالود باید به آخرین آبادی نزدیک به آن که صومعه نام دارد، رفت. این دهکده در 15 کیلومتری نیشابور قرار دارد. مدت راهپیمایی از صومعه تا پای کوه حدود هشت ساعت و از آنجا تا قله بینالود چهار ساعت طول می‌کشد. این منطقه دارای آب و هوایی مناسب است به همین دلیل از پوشش گیاهی و جانوری متنوعی برخوردار است.

بلان (تلفظ نام در ترکی آذربایجانی: ساوالان)، از کوه‌های مرتفع ایران است که در شمال غرب این کشور و در بین استان اردبیل و آذربایجان شرقی قرار دارد. سبلان سومین قله بلند ایران (پس از دماوند و علم‌کوه) و یک کوه آتشفشانی غیرفعال است. ارتفاع قله این کوه ۴۸۱۱ متر است (در استان اردبیل) و در بالای قله آن دریاچه کوچکی قرار دارد. سبلان به خاطر آبگرم‌های طبیعی دامنه کوه، طبیعت تابستانی زیبا و پیست اسکی آلوارس مورد توجه گردشگران است. همچنین برخی کوه سبلان را محل بعثت پیامبر ایران، زرتشت، می دانند نمونه ای از ان در کتاب چنین گفت زرتشت، اثر نیچه، مشاهده میشود که به پایین آمدن زرتشت از کوه سبلان اشاره کرده است.[۱] و از این نظر مکانی مقدس و مورد احترام است که حتی در میان بومیان و عشایر منطقه به نام آن قسم یاد می شود.

محتویات [نهفتن]

۱ جغرافیا

۲ نام

۳ صعود به کوه

۴ ثبت در فهرست آثار طبیعی ملی

۵ عکس‌های ماهواره‌ای

۶ پانویس

۷ منابع

۸ جستارهای وابسته

۹ پیوند به بیرون

جغرافیا[ویرایش]

تله کابین آلوارس، اردبیل

قله سبلان

دریاچه دهانه سبلان

دریاچه دهانه سبلان

کوه سبلان در 35 کیلومتری غرب شهر اردبیل[۲] و 25 کیلومتری جنوب شرقی شهرستان مشگین‌شهر واقع است[۳]. از لحاظ تقسیمات اداری استان اردبیل، این کوه در مرز بین بخش مرکزی شهرستان اردبیل و بخش لاهرود شهرستان مشکین شهر واقع می باشد.این کوه در طول جغرافیایی ۴۷ درجه و ۵۰ دقیقه شرقی و عرض جغرافیایی ۳۸ درجه و ۱۷ دقیقه شمالی قرار گرفته‌است. برای این کوه عظیم ۶۰ کیلومتر طول و ۴۵ کیلومتر پهنا تخمین می‌زنند و سطحی که به وسیله آن در آذربایجان قرار گرفته نزدیک به ۶۰۰۰ کیلومتر مربع است.[۴]

کوهستان سبلان به طور کلی سه قله معروف دارد، قله بزرگ آن به سلطان مشهور است و دو قله دیگر آن به هرم و کسری مشهورند. کوه سبلان از مجموعه‌ای از ارتفاعات متعدد تشکیل شده که به موازات ارسباران ولی اندکی در شرق آن کشیده شده‌است. امتداد آن شرقی–غربی است و از شرق و شمال و جنوب کوهی به نام قوشه داغ آنرا به رشته کوه ارسباران متصل می‌کند. در جنوب آن کوه بزقوش، که از سمت جنوب غربی به کوهستان سهند مربوط است، کشیده شده‌است.

قسمت شرقی کوه سبلان به قله آتشفشان سبلان که در بلندای ۴۸۱۱ متری قرار دارد، منتهی می‌شود. تمام قله‌های سبلان در همهٔ ایام سال پوشیده از یخ و برف‌های دائمی هستند.

در جبهه غربی قله سلطان و در کنار جانپناه، سنگی به شکل عقاب قراردارد که در طول زمان به نماد سبلان تبدیل شده‌است.این قطعه سنگ به شکل عقابی است که نشسته و سر را به سوی شرق چرخانده‌است.

نام[ویرایش]

سبلان در میان ترک زبانان محلی ایران "ساوالان" خوانده می شود، که در طول تاریخ با توجه به تغییر مذاهب حاکمه، معانی مختلف و گاه متضادی به آن نسبت داده شده است که ردیابی این تغییرات با توجه به مقاصد سیاسی پشت پرده ی حکومت های پیشین و معدوم نمودن مدارک و مستندات توسط اعراب، کار پیچیده ای است. به عنوان مثال با توجه به اینکه واژه ی ساو[۵] چگونه معنا شود ساوالان می تواند میدان[۶] وحی، وحی گیرنده یا باج گیرنده معنی شود، که با توجه به دیگر ترکیبات واژه ی ساو در ترکی مثل ساوجی به معنای پیامبر و عقاید عشایر و بومیان منطقه، معنای "میدان وحی" برای ساوالان منطقی به نظر می رسد. همچنین اصطلاح ((سولطان ساوالان)) که در بین بومیان منطقه در هنگام قسم به این کوه به کار می رود موید بار مذهبی آن است[۷].

برخی نیز بر این عقیده اند که میان ساو و سو (ابتدای واژه ی سوشیانس) رابطه ی معناداری وجود دارد.

برخی از پژوهشگران نیز بر این باوراند که نام سبلان از کلمه کردی سههۆڵان به معنای یخبندان گرفته شده که با توجه به وجود همیشگی برف و یخ در قله کوه این مورد منطقی به نظر میرسد.

دریاچه بالای قله سبلان، تیم کوهنوردی از ایران و صربستان

صعود به کوه[ویرایش]

به صورت کلی برای صعود به سبلان سه مسیر وجود دارد: [۸]

• مسیر شمال‌شرقی (مسیر رایج)، که از آبگرم شابیل واقع در جنوب شهر لاهرود در جاده اردبیل به مشکین‌شهر آغاز می‌شود و با عبور از پناهگاه به وسیله یال شرقی به قله می‌رسد. مسیر پناهگاه تا قله کاملا پاکوب بوده و مشخص است و در بیشتر قسمت‌های آن پرچم‌های راهنما وجود دارد. این جبهه ساده بوده و کوهنوردان معمولی به راحتی صعود تابستانه را در چند ساعت (صبح تا ظهر) انجام می‌دهند. [۹]

• مسیر غربی، که از پای دریاچه قره گل شروع می‌شود و پس از گذر از هرم چال و یخچال عظیم هرم به جانپناه غربی و سپس قله سبلان می‌رسد. [۱۰]

• مسیر جنوبی، که از سمت جنوب قله آغاز می‌شود و در نزدیکی قله به وسیله یال شرقی به قله منتهی می‌شود. در این مسیر جانپناهی وجود ندارد. این جبهه سخت‌ترین راه صعود به این قله می‌باشد که از سنگ‌های بزرگ تشکیل شده‌است. پیست اسکی آلوارس که یکی از مجهزترین پیست‌های اسکی ایران است در این مسیر قرار دارد. [۱۱]

ثبت در فهرست آثار طبیعی ملی[ویرایش]

قله سبلان به شماره ۱۹۴۹۶/۱۲ در فهرست آثار طبیعی ملی کشور به ثبت رسیده و سند مالیکت آن از ارتفاع بالای سه هزار و ۶۰۰ متری قله سبلان به وسعت شش هزار و ۲۰۰ هکتار به نام سازمان حفاظت محیط زیست صادر شده‌است.